Als er iets niet correct is of als U meer Heijse woorden weet,
laat dit dan weten via
uit het schrift van M. Manders-Muskens
A | |
Aankhölt | waar 't geslachte varken aanhangt |
Auws | links of tegen de keer in |
Anstóke | in 'n cafe 'n borreltje of glas drinken |
Ald | oud |
Alder | ouder |
Aorig | eigenwaardig of ziek eruit zien |
Afspikkeliere | loeren of afkijken |
Aord | inhoudsmaat of kruik (drank) |
Aosem / Aojem | adem |
Alterráge | wat 'n gedoe, of werk op mijn hals halen |
B | |
Boeremoes | Boerenkool |
Blöje | mangelblad voor de varkens |
Blote telder | blote kond |
Bout | oogsttijd |
Bessem | bezem |
Ben | mand |
Bëum | boom |
Betëid | bedoeld |
Bluudje | klein kind |
Bliënden | vensters |
Baolslob | schort van jute |
Bëije | bidden |
Böks | broek |
Buukriem | buikspek van 't varken |
Bëej | bijen |
Bruspot | kookpot voor 't varkensvoer |
Bewaorschöl | kleuterschool |
Bandele | hoepelen |
Bemmele | bungelen |
Böken | boeren of oprispen |
Blaok | rook of stoom |
Blieken | gluren |
Bloiers | blaren |
Böl | bollen |
Bikkel | knikker |
Bikkele | knikkeren |
Bowschoen | schoenen voor op 't land |
Biender | snelbinder op de fiets bijvoorbeeld |
Betietelijk | sjiek |
Blieken | gluren |
Bliende welt, wat grabbelt ge in den duuster | blinde wereld, wat tast je in het duister |
Brilleschei | brille-etui |
Border holt | houtschans of hoop |
Balsturig | onstuimig |
Boest | klein dik jongetje of meisje |
Boks | wortelstronk van een boom |
Bindels | kousen of sok-ophouders |
Blauw menneke | soort vink |
Befke | kraag |
Bukkum | vissoort |
Bressem | brasem (vissoort) |
Bratse | zweren op je lichaam |
Brombére | kruisbessen |
Bandelle | met 'n wiel en stok hardlopen en met de stok al tikkend de band mee voortbewegen |
Buukziek | rotte appel of peer |
Bats | zitvlak / bil of platte schop |
Bazeroen | werkhemd of kiel |
Belléke | schreien of janken |
Bescheid geve | waarschuwen of laten weten |
Bietse | stelen |
Blaag | kinderen |
Billetikker | jaquet of pandjesjas |
Blaospiep | muziekinstrument |
Bleére | schreeuwen |
Bleik | stukje grond met gras waar de was werd neergelegd en de was werd gesproeid |
Bojjum | bodem van een emmer bijv. |
Bottermelk | karnemelk |
Baktand | kies |
Bacht | achter |
Bessem | bezem |
Bezetting | Longonsteking |
Braaf 't eggest | hetzelfde |
Brilleschei | brillenkoker |
D | |
Drats | koffiedik of drap |
Dörslag | vergiet |
Dülpus | rare tienes |
Dräankmolen | om varkensvoer fijn te malen |
Doef | duif |
Deél | stal voor vee |
Doelija | domme vrouw |
Derke of Den of Din | meisje |
Durgebont | kozijnstijl van een deur |
enne Dél | 'n hoop of heel veel |
Dukzat | dikwijls |
Durrum | daarom |
Duuster | donker |
Drulleke | uitdrukking van een klein kind |
Dingst | vriendelijk |
Duts | deuk |
Dulpus | goedzak of rare tienes |
Dorskast | dorsmachine |
Dér | 'n gebaar |
Daon | doorn |
Dojser | dromerige vrouw |
Dreksbak | vuilnisemmer |
Duk | vaak of veel |
Dummelig | 't word langzaam donker |
E | |
Eëk | azijn |
Efkes | even |
Eierboest | eierschaal |
Ervél | arm vol, bijv. een arm vol hooi |
Elking | heel, bijv. de kous is nog heel |
Eerwinter | eenjarig stuk vee |
Èéktes | hagedis |
Èérbeeje | werken |
Èérmoej | armoede |
Èérmoeje | klungelen of prutsen |
Ègaal | om 't even |
Èmmere | treuzelen |
Èvvel | 'n term die krachtiger wordt gebruikt uitgedrukt, bijv. ge ziet niet evvel moj te loat |
F | |
Foezel | oude of jonge genever |
Flink Vrommes | flinke vrouw |
Faiëme (oubetten) | kletsen |
Fléér | klap, mep of oorveeg geven |
Feemp | dunne spaan |
Fetuute | streken hebben |
Filepiene | lupine (groenbemesting) |
Fichteren | opzeggen van een contract |
Fieterke | 'n beetje |
Frotte | prutsen |
Fimp | klein meisje |
Foetelen | oneerlijk spel |
G | |
Güttegat | afvoer van het riool |
God alle welt zeg ik | uitdrukking |
Goeij Botter | roomboter |
Grieselen | harken |
Golde lozie | gouden horloge |
Gaärut gën tied | helemaal geen tijd |
Greendwëg | grindpad |
Galgen | bretels |
Gütsteen | gootsteen |
Grinzen | schreien |
Geie | wieden of onkruid plukken |
Gesluns / Gesleuns | afval van 't varken |
Gotzamme zegen ons | uitdrukking |
Gavel | gaffel voor hooi |
Géélverf | geelzucht |
Gerfkaamer | sacrestie |
Gewaone | kunstmest van vroeger |
Gaest | steeg |
Gedeuns | gedoe |
Gladdekker / Gladjanus | kale knikker |
Gäonderwied | daarginds |
Grop | hebberd |
Gruünspaon | koperoxide |
Gesleuns | afval van de slacht |
Goegelen | schaterlachen |
H | |
Hòwklos | om hout op te hakken |
Hiep | klein bijltje |
Haffel | handvol |
Hommelen | onweer |
Hoening | honing |
Huüi | hooi |
Hemke | paardentuig |
Hoenderhok | kippenhok |
Hutspot | vlees en wordt na 't slachten van een varken |
Hak violen | je kunt me nog meer vertellen |
Haffelen | hutselen |
Hompen | hinkelen |
Hutsturm | storm in een glas water |
Hélligewerke | littekens in het gezicht |
Holverzak | onbehouwen |
Hàampleman | onhandig |
Huiske | toilet of wc |
Haore | zeis scherp maken |
Holveren | klauteren |
Haerleien | krans maken voor een bruiloft |
Holsketting | halsketting |
Hoeneer | waneer |
Herregezien | in 'n handomdraai bekeken of gemaakt |
Hilteren | kniebotje van 't varken |
I | |
Ingsel / Ingseling | eindelijk / uiteindelijk |
Inkpoes | eekhoorn |
J | |
Jükst | jeuk |
Joekel | groot van formaat |
Jatten | grote handen / stelen |
K | |
Knip | portemonnee |
Kruut | stroop |
Kënmëlk | karnemelk |
Klëump | klompen |
Kluutje | klontje (bijv. klontje boter) |
Knient | konijnen |
Kruutwit kiëke | bleek zijn |
Kolf in de böks | broek met zeer grote zakken |
Köje | kaantjes |
Kippeköj | kippenhok |
Küleke | gaatje |
Kummelik | moeilijk doen |
Klut | mus |
Kiepevëke | kippen op stok |
Klëen klötje | klein jongetje |
Krüuske | kruis |
Knieptang | nijptang |
Kënnen | Karnen van melk |
Krüus | Kruis |
Kërs aanstëke | kaars aansteken |
Kussetiek | kussensloop |
Kappes | kool |
Klingelbuul | stok met zakje waarin het geld werd opgehaald in de kerk |
Keéren | vegen |
Knoie | mopperen / zeuren |
Kwiebus | pretmaker / verwaand iemand |
Keumke | kopje |
Köken | boeren |
Kwats | onzin |
Knoet | onder de duim |
Kemassen | leren bovenstukje die je aandeed op 't land, dus een laars (zonder schoenen) van leer met 'n riempje |
Karnalje | kwade of boze vrouw |
Koeenieren | plagen |
Kaole kasgenaje | kale kak |
Krot | kleine mens |
Kasteijen | pesten of plagen |
Knoepert | groot van formaat |
Klüpper | flink groot of omvangrijk |
Kléútje / Klutje | klein jongetje |
Krimme | kreunen |
Krets | schurft |
Kààldfiester | koukleum |
Knaous / Knaos | daas / bosvlieg |
Koetelen | oneerlijk spelen |
Koewhart | boerenknecht |
Krangs | binnestebuiten |
Kroezekraom | kraanvogel |
Kwak | hoeveelheid |
Kubel | hoge hoed |
Kiebes | kop / hoofd |
Kwekske / Kletske | klein beetje van vaste stof, bijv. aardappelen |
Kletkse | klein beetje van vloeistof, bijv. melk |
Kaonhoop | grote strohhoop met strooien dak |
Kobbe | bol van de hoed |
Kwinkeliere | |
L | |
Läoj | lade |
Leer | ladder |
Luus | luis |
Losse schoen | open schoen |
Lunks | grote lange vrouw |
Lange slet | grote lange vrouw, groot van stuk |
Lébbendig | levendig |
Liefke | jarretelgordel |
Lekmoel | verwende eter |
Looksaus | uiensaus |
Lordsigheid (lortsigheid) | slordigheid |
Los kleed | in de jurk. zonder jas |
Look | uien |
M | |
Müzekeutels | hagelslag |
Meizuuntje | madeliefje |
Mërge groond | 1 are grond |
Miemere | bessen rood of zwart |
Moelberre | bosbessen |
Matkolf | vlaamse gaai |
Merling / Mel | merel |
Mietzak | klein van stuk |
Mij | af en toe |
Mies | halsbont |
Meulepaard | grof en of corpulente vrouw |
Meure | slapen |
Mistelkuul | mestvracht |
mowe | zeuren |
N | |
Nierken | herkwauwen |
Nagel | spijker |
Nagelneej of Foonkelneej | splinter |
Neej | nieuw |
Neejerd | jonge klare (foezel) |
Neuje | uitnodigen |
Nondersakke | potverdorie (vloek) |
Naoke | zeuren |
O | |
Överjas | jas voor over de kleding |
Onmundig | lomp |
Òre haalde | middagdutje doen |
Ongel | dierenvet |
Ozele | kloukleumen |
Aontussen | ruilen |
Òpslag | miskraam |
Òrtendag | restjes eten |
P | |
Pröst | makkelijke stoel |
Pekzwart | gitzwart |
Pök | big |
Prulleke | klein bloedworstje |
Pökkel | ronde rug |
Pieper | aardappel |
Plak laand | stuk grond |
Permetiere | klagen |
Pérdgeschier | paardetuig |
Plaore | sukkelen / tobben |
Poest | boomstronk |
Pulluf | groot kussen |
Proper | schoon / rein |
Piek | iets oppakken |
Plakt goed | 't schiet op |
Péle | versieren met processie of feest |
Pierk / Pierek | perzik |
Ploegdriever | kwikstaartje |
Pòk / Pukske | kleine big |
Pannelepper | vlinder |
Pinnekenaks | spiernaakt |
Plàkke | schiet op |
Pies | passen |
Plemmets | grote wond aan het lichaam |
Pitelerken | jas |
Pulluf | peluw / stevig kussen |
Pet draaien | pet schuin leggen en op afstand proberen en er 'n bal in te gooien (schoolspel van +/- 1900) |
R | |
Rood moes | rode kool |
Rökeliezer | fornuis-pook |
Ruzelen | in de rui |
Répel | voor vee aan vast te zetten |
Rezenieren | bemoeizucht / bazig doen |
Ruien | schommelen |
Rui | schommel |
Richtige | precies / juist / zuiver |
Rushouwer | grote eter |
Rüzelen | vallen van verwelkte bloemen |
Rondströwen / rondbladderen | klikken / roddelen |
S | |
Schoer | zware regenbui (onweer) |
Stékbëre | kruisbessen |
Stevels | laarzen |
Schümspaon | schuimlepel |
Scheenk | ham |
Schüpkes rapen | denne-appels rapen |
Schebbige wiend | koude ijzige wind |
Schoeks | schuin |
Soomp | zeurderig mens |
Stroontzat | dronken |
Schiethuus | wc / toilet |
Schinnen | schenen |
Schup | Schop / Spade |
Schiets-smeel | zeer kleinde verwonding |
Sukkerruve | rapen |
Stekkerruve | rapen |
Schötelslet | vaatdoek |
Schroet | kalkoen |
Schinaos | lelijk mens |
Schoerezel | harde werkers |
Schoersblik | spatbord |
Stroispierke | stro / aar |
Steggele | ruzie / herrie maken |
Semmele | zeuren |
Slibberen | glijden op het ijs (baan) |
Snierken | afgluren |
Schobbejak | vlegel / schurk |
Saras | rotzak |
Spelken | tong uitsteken |
Snuien | weghalen |
Smutten | trekken / plukken aan iemand |
Spil | dunne / schiet / diarree |
Schobelunder | |
Schik gehad | plezier gemaakt |
Scherewere | roepen of schreeuwen |
Schoenwiks | schoencreme |
Stinkóllie | petroleum |
Stimpelpotje | een potje met 3 pootjes eronder voor boven het vuur |
Schuulhoed | een hoed met brede grote rand |
Schanderm | politie van vroeger |
Slip | schoot (op je schoot zitten) |
Schollek | schort |
Schuupe | zwerven |
Slieps | stropdas |
Smaàlt | reuzel |
Smoek | sieraden |
Snëjer | kleermaker |
Snööje | fruit stelen |
Spééje | spugen / braken |
Spuulsteen | gootsteen |
Strietsen | stelen |
Spoeien | haasten |
Schérlappen | oogkleppen van 't paard |
Schietsmeel | te niks om over te praten |
Schabelier | medialle |
T | |
Telder | bord |
Toe schoen | dichte schoen |
Tuit | melkbus |
Teumpke | puntje van een zakdoek |
Toomp | hoek |
Tuutei | kippe-ei |
Trekbuul | accordeon |
Tòffel | tafel |
Tòttele | stotteren |
Teempeltéér | wilde roos / gierige vrouw |
Tòòntele | klungelen |
Tuuimel | ellende / tegenspoed |
Toemoel | iemand die weinig praat |
U | |
Ülskuuke | rotzak van een kind |
Ulling | wezel |
Uulnig dör | rechtdoor lopen |
Upper | dobber van een vishengel |
Upper | mijt (hooi-upper = hooi mijt) |
Umkuukele | omvallen |
Uuterèn | uit elkaar vallen |
Uutscharren |
het leegmaken van een bakje of potje met een mes of spatel, daarbij echt de laatste beetjes er uit halen |
V | |
Verinnewieren | vernielen of stuk maken |
Verpierd | wortelen met pieren erin |
Verrel | reep / stuk spek |
Vèèke | kippestok |
Verhandelierd | vernield / verkkreukeld |
Verlodsen (Verlotsen) | verwaarlozen |
Verrig | klaar / gereed |
Vrommes | vrouw |
Vruute | wroeten |
Vinderen | uitzoeken / achterhalen |
Vór éven veul | slordig / kan me niks schelen op welke manier dan ook |
W | |
Worsthünneke | hoortje op de vleesmachine |
Wiks | schoensmeer |
Wans | oneffen |
Wats | draai om je oren / klap |
Wies | tot morgen (wies maan) |
Wiets | mop / grap |
Wintesse | samen delen (úmtuuse) |
Wruiles | slungel |
Wruule / Wirlen | draaien / woelen |
Watsekkeb / Wirlen | al schommelend met je billen aan komen lopen |
Würvel | sluiting / hangsel van een schuurdeur |
Welboom | machine die de grond plat maakt (gebruik achter de tractor) |
Wisboom | grote lange paal of boom die over de hooi- en strowagen werd gespannen met touw |
Wiet / Wietweg | ver weg wonen |
Waor dow | aan de kant |
Z | |
Zicht | zeis (klein) |
Zweel | eelt |
Zeéjschotel | trechtervormige melkzeef |
Zweten | transpireren |
Zift | zeef |
Zijkklemmen / Zijkdimmen | mieren |
Zouwen | knoeien |
Zoeremoes | zuurkool |
Zwetsen | opscheppen / bluffen |
Zijkkelder | gierkelder |
Zatvréter | tegen heerlijk eten op 'n vervelende manier nee zeggen |
Zwerink | de hoek omfietsen / omrijden |
Zummedeen / Zummeteen | dadelijk |
Zoebelen | zuigen |
Zauw | modder |
Zeivere | kwijlen |
Zóónd | jammer / zonde |
Zweegel | lucifer |
Zúk | kousen / sokken |
Zeeg | mak / braaf |
Zouwnikkel | knoeipot |