Boeiende klimop met zweefvliegjes
In de nazomer en in de herfst is klimop een van de weinige planten die nog voedsel biedt aan bloembezoekende insecten.
Dit jaar bloeit deze mooie groenblijvende plant nog langer door. Dit heeft natuurlijk te maken met de warme zomer en zeker de warme oktobermaand die we hebben gehad. Vlinders en zweefvliegen, maar ook bijen, waaronder het klimopbijtje, kun je in november en soms december als de temperatuur niet te laag is en het zonnetje nog lekker op de bloemen schijnt nog waarnemen op de bloeiende bloemen van deze plant.
Kenmerken
Klimop is een altijd groene, kruipende of klimmende heester. De Duitse benaming is dan ook “Immergrün”. In bossen en parken zie je deze plant soms tot wel 12 meter hoog in de bomen groeien of hij bedekt, zoals op de foto te zien is, een oud schuurtje of een muur. De klimmende wortels zijn soms wel zo dik als een arm een hebben een soort wortelvoetjes waarmee ze zich vast kunnen hechten aan bomen en muren. De bladeren zijn van boven glanzend en kaal. Jonge bladeren kunnen aan de onderkant sterharen hebben maar dan moet je wel een loep meenemen want met het blote oog zijn ze niet te zien. We onderscheiden twee vormen van bladeren. De meeste bladeren zijn handnervig en 3 tot 5 lobbig tot gespleten, maar de bladeren aan de bloeistengels zijn eirond tot ruitvormig.
De bloeiwijze is te herkennen aan bolvormige schermen, die met sterharen bedekt zijn. De bloemen groeien later uit tot zwarte op bessen lijkende steenvruchten. De bloemen zijn groengeel van kleur en vallen nauwelijks op. De bloeitijd ligt van september tot december.
Voorkomen
Klimop is met hulst en vogellijm (mistletoe) het enige in de winter groenblijvende loofhoutgewas in de Noordwest-Europese bossen. Het verspreidingsgebied omvat West- en Midden-Europa en het gebied rond de Middellandse Zee en de Zwarte Zee.
Als de bodem bedekt is met een mat van klimop, kun je ervan uitgaan dat er op die plekken een voedselrijke bodem aanwezig is. Van hoog in bomen klimmende klimop zou je denken dat hij de boom verstikt. Maar omdat de plant gebruik
maakt van zogenaamde “klim”-voetjes gebruikt hij de boom alleen maar als hulpmiddel om omhoog naar het licht te klimmen.
Natuurlijk kan het zo zijn dat de boom op den duur toch afsterft maar dat heeft dan te maken met te weinig licht en alleen op water en voedingsbodem kan een plant groeien.
Bloeiende klimop met eironde en ruitvormige bladeren
Klimop met handnervige bladeren en winterrijp en een schuurtje bedekt met klimop
Bijzonderheden
De kruipende stengels wortelen op de knopen, zo vormt klimop grote matten en is het een ideale bodembedekker. De bloemen zijn tweeslachtig. De mannelijke bloemen bloeien het eerst, dat betekent dat de meeldraden en helmknoppen het eerst rijpen. Als deze rijp zijn kunnen ze de vrouwelijke bloemen bevruchten. Daarna vormt de plant steenvruchten die door vogels worden gegeten. Via de vogelpoep wordt het zaad dan weer verspreid.
Werkzame stoffen
In klimop zitten veel saponinen. Saponinen zijn zeepstoffen, schoonmakende, antibacteriële en schimmelwerende stoffen, die alleen voor uitwendig gebruik toegepast kunnen worden. Medicijnen op basis van klimop worden onder andere ingezet ter behandeling van: artritis, artrose, spierpijnen, gezwollen weefsel, likdoorns, wratten, lichte brandwonden, schimmelinfecties.
Klimop in het oude Griekenland
In het oude Griekenland was klimop een belangrijke plant. Toen God Dionysius werd geboren groeide er heel snel een klimop om hem heen om hem aan het zicht van Hera te onttrekken. Hera was de zus en vrouw van Zeus maar niet de moeder van Dionysius.
De aanhangers van Dionysos dronken veel te veel wijn maar konden dat doen door een krans van klimopbladeren te dragen en een afkooksel van gekneusde klimopbladeren te drinken.
Zou dat ook helpen bij het nuttigen van andere alcoholische dranken….?
Aardigheidje om te weten
Ben je wat kalend dan kan het sap uit klimopbladeren, vermengd met massageolie helpen tegen haaruitval.
Het proberen waard toch…?
Fijne winterse dagen en een gezellige, warme witte of groene kerst toegewenst.
Martha en Paul