Aanvulling op interview in Hejs Nejs
Bij ambtenaar van de burgerlijke stand denken de meeste mensen meteen aan een trouwambtenaar. En dat ben ik ook wel, al is dat een relatief klein onderdeel van mijn werk. Ik sluit alleen de gratis huwelijken en partnerschappen in de gemeente Heumen. Dit jaar waren dat er 31. En ik doe, samen met een collega de administratieve voorbereiding van alle huwelijken en partnerschappen. Dat houdt in:
- vastleggen van de datum van het huwelijk in de agenda en bijbehorende administratie
- verzamelen van informatie voor de trouwambtenaar
- maken en/of bestellen van het trouwboekje
- sturen van de rekening en in de gaten houden of er op tijd betaald wordt (ook niet onbelangrijk)
Gratis ceremonies
De gratis ceremonies zijn kort en eenvoudig. Ze vinden plaats in een spreekkamer, waardoor er maar een paar mensen bij kunnen. Dat zijn dan meestal alleen de getuigen. Ook al zijn het korte ceremonie, ze zijn net zo officieel als een grote ceremonie in de trouwzaal of op een trouwlocatie, waar veel gasten bij zijn. Er zijn gemeenten waar gratis huwelijken aan de balie gesloten worden. Dat willen wij niet, omdat wij het een privé-aangelegenheid vinden en we er toch een persoonlijk tintje aan willen geven.
Grote ceremonies
Voor de ‘grote’ huwelijken hebben we een paar gespecialiseerde trouwambtenaren in dienst. Dat worden ‘buitengewoon ambtenaren van de burgerlijke stand’ genoemd. Die hebben van te voren een gesprek met het aanstaande bruidspaar of partners om ze beter te leren kennen. Daardoor kunnen ze een mooie, persoonlijke toespraak schrijven.
Zelf heb ik ook een paar ‘grote’ huwelijken voltrokken. De meeste waren binnen de familie, met als hoogtepunt het huwelijk van mijn zoon. Dat is echt heel bijzonder.
Goed geregeld
Gelukkig zijn de meeste huwelijken een vrolijke, feestelijke aangelegenheid. Een enkele keer wordt er bij gezegd, dat het om ‘het papiertje’ gaat. Oftewel ‘het boterbriefje’ zoals het vroeger genoemd werd. Dan trouwen of partneren de mensen om alles ‘goed geregeld’ te hebben. Vooral als er kinderen zijn of komen of als ze samen een huis gaan kopen.
Romantisch
Toch vinden de meeste mensen trouwen ook een romantische gebeurtenis, die ze graag willen vieren met alle mensen die deel uitmaken van hun leven. Hun families, vrienden en kennissen en soms ook collega’s. Dan wordt het huwelijk vaak op een trouwlocatie gesloten, waar ook het feest gegeven wordt.
Trouwlocaties
In de gemeente Heumen is het (net als in veel andere gemeenten) mogelijk de trouwen op een andere locatie dan het gemeentehuis. De gemeente heeft zelf een aantal locaties aangewezen, maar mensen mogen ook zelf een locatie te kiezen. Dat kan thuis zijn (bij mooi weer lekker in de tuin), bij familie of op de middenstip van het voetbalveld!. De locatie moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen met betrekking tot veiligheid en toegankelijkheid.
Eigen ambtenaar
Bovendien is het bij ons mogelijk om zelf iemand tot trouwambtenaar te laten benoemen voor die ene, speciale, dag. Dat kan een familielid zijn, een goede vriend of kennis, een trouwambtenaar uit een andere gemeente of een zelfstandig trouwambtenaar.
Niet altijd halleluja
Een heel enkele keer is er geen sprake van een feestelijke gebeurtenis. Dat is bijvoorbeeld het geval als een van de partners ernstig ziek is en weet dat hij/zij over niet al te lange tijd gaat overlijden en de andere partner goed verzorgd achter wil laten. Een keer kon een huwelijk zelfs niet doorgaan, omdat zieke de partner al te ver heen was om ‘ja’ te zeggen.
Andere taken van de ambtenaar van de burgerlijke stand
Een ambtenaar van de burgerlijke stand maakt akten op van allerlei belangrijke gebeurtenissen in iemands leven. Dat begint al bij de geboorte en soms al daarvoor. Hierbij kun je denken aan de erkenning van een kind, wat al tijdens de zwangerschap kan.
Dan natuurlijk geboorteakten, huwelijks- en partnerschapsakten en overlijdensakten. Deze akten worden authentieke akten genoemd, wat betekent dat je feit dat erin staat ermee kunt bewijzen, zowel binnen Nederland als in het buitenland.
Bijzondere akten
- Akte van lijkvinding: als de plaats of de datum van overlijden niet met zekerheid vaststaat. Dat is bijvoorbeeld als iemand in een rivier gevonden is en niet duidelijk is waar en hoelang geleden hij of zij overleden is. Of als iemand thuis dood gevonden wordt en het duidelijk is dat hij of zij daar al een tijdje ligt.
- Akte van levenloos geboren kind. Dit is een tijdje terug veel in het nieuws geweest, omdat het mogelijk werd nog akten op te laten maken van kinderen die heel lang geleden levenloos geboren waren, soms wel 40 of 50 jaar geleden. Deze kinderen kunnen sinds februari van dit jaar ook bij de persoonsgegevens van de ouders in de gemeentelijke administratie opgenomen worden.
- Soms moet er aan een akte een bijlage gevoegd worden. Bijvoorbeeld als een kind geadopteerd wordt, dan komt in de bijlage te staan wie de adoptieouders zijn en wanneer de adoptie ingegaan is. Ook kan iemand die voelt dat hij/zij tot het andere geslacht behoort (transgenders) een bijlage bij de geboorteakte laten maken, waarin dat vermeld wordt.
Wetgeving
De ambtenaar van de burgerlijke stand moet zich aan de wet houden. Daar heeft hij/zij een eed voor afgelegd bij de rechtbank. In de meeste gevallen is dat de Nederlandse wet, maar bij buitenlandse mensen moeten de wetten van hun eigen land toegepast worden.
Andere werkzaamheden die ik bij de gemeente Heumen uitvoer
- Inschrijven van mensen die uit het buitenland komen (of terug naar Nederland komen).
- Buitenlandse documenten (legitimatiebewijzen, geboorteakten, huwelijksakten e.d.) beoordelen voor gebruik in de gemeentelijke administratie.
- Bijhouden van persoonsgegevens als er wijzigingen zijn.
- Voorlichting geven aan buitenlanders hoe en wanneer ze Nederlander kunnen worden en de aanvragen hiervoor in behandeling nemen.
- Onderzoeken uitvoeren als mensen verhuisd zijn zonder hiervan aangifte te doen.
Riet van de Louw – van Kuppeveld.