Paul bij de vijver in de tuin, kopje koffie erbij en het fototoestel voor het grijpen. Een uurtje aan de vijver levert prachtige natuurfoto’s op. Het bewijs zien jullie in deze aflevering van Heije Natuurlijk Mojjer.
Libellen horen samen met waterjuffers en vlinders tot de mooiste insecten. Met hun prachtige kleuren en sierlijke vlucht trekken ze veel aandacht.
Viervlek
Libellen hebben grote, dicht tegen elkaar staande ogen die alles wat er in hun omgeving langs komt waarnemen. De ogen bestaan uit 10.000 tot 50.000 facetjes. Met deze ogen nemen libellen bewegingen waar, het bovenste gedeelte ziet scherp op afstand en het onderste dichtbij. In rust zitten ze vaak boven op een rietstengel; ze kunnen dan alles goed overzien. De libel op de foto is een viervlek (Libellula quadrimaculata), uit de familie van de korenbouten (Libellulidae). Het is de enige libel met een duidelijke zwarte vlek bovenaan in het midden van de vleugels (vier in totaal). De achtervleugel heeft een donkere basisvlek met daarboven een bruinoranje vlek die ook op de voorvleugel aanwezig is. Bij libellen zijn de vleugels niet met elkaar verbonden, zoals bij veel andere insecten. Hierdoor kunnen de vier vleugels los van elkaar worden aangestuurd en kan de libel opmerkelijke kunsten uithalen, zoals stilstaan in de lucht, verticaal opstijgen en zelfs achteruit vliegen. Het is als het ware een mini-helikopter. Azuurjuffer en vuurjuffers
De volwassen dieren van de waterjuffers zijn typische “juffertjes”, met een lang, dun achterlijf, voor- en achtervleugels gelijk van vorm en in rust opgevouwen boven het achterlijf, en wijd uiteen staande ogen. Verder hebben ze praktisch allemaal een zwarte tekening op het achterlijf, die zelfs binnen de soort zeer variabel kan zijn. In België en Nederland alleen al komen er vijftien soorten waterjuffers voor. De blauwe juffer op de foto is een azuurjuffer. Het is een mannetje wat te zien is aan het helderblauwe lichaam. Hier komt ook de naam azuurjuffer vandaan. Het vrouwtje is iets minder opvallend van kleur en heeft vaak een bruine bovenkant. De tekening boven op het lijf is bij de azuurjuffer erg variabel maar vaak staat er op het tweede segment een tekening die lijkt op de letter “U”.
Deze viervlek is een echte libel. Libellen zitten vaak hoog op de uitkijk op zoek naar prooi
Voorplanting
Op de andere foto zie je een paartje vuurjuffers; ook hier is duidelijk dat de naam te maken heeft met de vuurrode kleur van het mannetje. Op de foto is duidelijk te zien dat het rode mannetjes het vrouwtje stevig vasthoudt met zijn sterke tang aan het achterlijf. Het vrouwtje is bezig met het afzetten van eieren op de waterplanten net onder het wateroppervlak. Het paartje blijft vast aan elkaar en vliegt in deze tandemhouding van blad naar blad. Als alle eieren afgezet zijn laat het mannetje het vrouwtje weer los en gaan ze ieder hun eigen weg. Het eitje ontwikkelt zich tot een larve die erg roofzuchtig is en in het water jaagt op kleine waterdieren. Dit gebeurt overigens ook bij de echte libellen. Afhankelijk van de soort klimt na enkele maanden tot wel vijf jaar de larve langs de waterplanten omhoog naar het droge om daar als het ware, boven op de rug, uit het vel te barsten. Hieruit kruipt dan de waterjuffer of libel. In dit stadium is het diertje erg kwetsbaar, omdat de vleugels nog opgepompt moeten worden en moeten drogen. Pas daarna kan hij wegvliegen om op zoek te gaan naar een partner zodat de cyclus weer van voren af aan kan beginnen.
ontwikkelt zich tot een larve die erg roofzuchtig is en in het water jaagt op kleine waterdieren. Dit gebeurt overigens ook bij de echte libellen. Afhankelijk van de soort klimt na enkele maanden tot wel vijf jaar de larve langs de waterplanten omhoog naar het droge om daar als het ware, boven op de rug, uit het vel te barsten. Hieruit kruipt dan de waterjuffer of libel. In dit stadium is het diertje erg kwetsbaar, omdat de vleugels nog opgepompt moeten worden en moeten drogen. Pas daarna kan hij wegvliegen om op zoek te gaan naar een partner zodat de cyclus weer van voren af aan kan beginnen.
Het mannetje houdt het vrouwtje stevig vast. Zij legt haar eieren op blad net onder het wateroppervlak
Een fijne zomer toegewenst.
Martha en Paul
Ten vervolge op de routebeschrijving die we in het vorige nummer plaatsten hebben we in dit nummer het routekaartje opgenomen. Er zal t.z.t. een flyer uitgebracht worden met daarop het kaartje en de beschrijving.
De officiële opening van het ommetje is gepland op 1 juli a.s.