Een van de eerste voorjaarsplanten die zijn heldergroene bladeren en felgele bloemhoofdjes boven de grond uitsteekt is het gewoon speenkruid. Vaak zie je al in februari een groen met geel tapijt van deze plantjes verschijnen.
Kenmerken
De plant hoort tot de Ranonkelfamilie (Ranunculaceae), net als de boterbloem en de dotterbloem. Het is een laagblijvende plant die bloeit van maart tot mei, maar vaak ook al vroeger als de winter niet zo streng is geweest. De soortaanduiding ficaria komt van het Latijnse Ficus, dat vijg betekent. Oude namen voor deze plant zijn 'vijgwortel', 'haneklootjes' en 'katteklootjes'. De naam 'speenkruid' is volgens sommigen afgeleid van de vorm van de knollen, die op kleine speentjes lijken. Volgens anderen is de naam afgeleid van de toepassing tegen aambeien, oftewel speen.
De hartvormige, glanzende, bladeren zitten aan het uiteinde van een lange bladsteel. De gele bloemen hebben acht tot twaalf felgele kroonbladeren. Bij slecht weer blijven de bloemen gesloten, bij zon spreidt de bloem zich wijd open. Op veel plaatsen is de bodem dan ook bedenkt met een geel tapijt van speenkruid. Het plantje wordt niet hoger dan 10 cm. De opmerkzame wandelaar zal deze plantjes in en rondom Heijen zeker waarnemen. Na de bloei, er is dan ook niet meer voldoende licht omdat de bomen en struiken bladeren krijgen, sterft het bovengrondse deel van de plant af, de ondergrondse knolletjes